ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ

ಇಂದು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ ಜಯಂತಿ.  ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ ಅಂದರೆ ಸರ್ವ-ವಿಜಯಶಾಲಿ'.  ಆತ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ಸೇನೆಯ ಅಧಿಪತಿ.  ಹೀಗೆ ಅವನು ಲೋಕರಕ್ಷಕ.  ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಆತ ವೈಕುಂಠದ ದ್ವಾರಪಾಲಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನೂ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಹಲವು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿ ಮೊದಲ ಪೂಜೆ ಪಡೆಯುವ ಹಾಗೆ, ವೈಖಾನಸ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ವೈಷ್ಣವ ಪಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಆಚರಣೆ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯದ ಮೊದಲು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.  ವೈಖಾನಸ ಮತ್ತು ಪಂಚರಾತ್ರ ದೇವಾಲಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವಿದೆ , ಅಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯ ಉತ್ಸವಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವನ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಮೆರವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ.

ಧರ್ಮಃ ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಃ ಪುಂಸಾಂ ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನಕಥಾಸು ಯಃ । ನೋತ್ಪಾದಯೇದ್ಯದಿ ರತಿಂ ಶ್ರಮ ಏವ ಹಿ ಕೇವಲಮ್ ॥೮॥

ಇದು  ವ್ಯಾಸರು ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ಮಾತು.

ವಿಶ್ವ ಎಂದರೆ ವಿಶ್ವ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಎಂದರೆ ಸೈನ್ಯ. ಭಗವಂತನು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಅವನು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ. 

ಕೂರ್ಮ ಪುರಾಣವು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನನನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಒಂದು ಭಾಗದಿಂದ ಜನಿಸಿದನೆಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನು ಶಂಖ, ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು ಗದೆ ಧರಿಸಿದ್ದನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಯಜಮಾನನಂತೆ ಹಳದಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದನು.  ಕಾಳಿಕಾ ಪುರಾಣವು ಅವನನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸೇವಕ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನು ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಕಂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ. ಅವನು ಬಿಳಿ ಕಮಲದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಉದ್ದನೆಯ ಗಡ್ಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಜಡೆ ಕೂದಲನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಮಲ, ಗದೆ, ಶಂಕ ಮತ್ತು ಚಕ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. 

ಪಂಚರಾತ್ರ ಪಠ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತಂತ್ರವು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನನನ್ನು ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಶಂಖ ಮತ್ತು ಕಮಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.  ಮತ್ತೊಂದು ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಕತ್ತಿ ಮತ್ತು ಗದೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದಾನೆ, ಹಳದಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕಂದು ಕಣ್ಣುಗಳು, ಗಡ್ಡ ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬುಗಳು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸ್ತುತಿಗೀತೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನನು ಶ್ರೀವತ್ಸಗುರುತು ಮತ್ತು ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಎಲ್ಲಾ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ಇದೆ. 

ತಿರುಮಲ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀರಂಗಂ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇಗುಲಗಳಲ್ಲಿ ಸುಂದರ ಚತುರ್ಭುಜ ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ.

Vishvaksena Jayanti